Ελλάδα 2.0 | Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Στόχος της μεταρρύθμισης είναι η προώθηση της Ελλάδας ως ελκυστικού προορισμού για υποψήφιους επενδυτές. Η μεταρρύθμιση θα αναθεωρήσει το νομικό πλαίσιο για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων και θα ενοποιήσει σε μία νομική πράξη τις διατάξεις δύο διαφορετικών νόμων, των νόμων 3894/2010 και 4608/2019, καθιστώντας σαφές το νομικό πλαίσιο στρατηγικών επενδύσεων για υποψήφιους επενδυτές. Θα δημιουργηθεί νέα κατηγορία στρατηγικών επενδύσεων με πρόσθετα κίνητρα, θα απλουστευτεί και θα ενοποιηθεί η διαδικασία αδειοδότησης μέσω υπηρεσίας μίας στάσης και θα ενταχθούν νέοι τομείς οικονομικής δραστηριότητας και ενδεχόμενα σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος στο υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο (νόμοι 3894/2010 και 4608/2019). Τα βασικά κριτήρια για τον χαρακτηρισμό μιας επένδυσης ως εμβληματικής επένδυσης μεγάλης σημασίας είναι η προώθηση της καινοτομίας ή η διάδοση της τεχνολογίας, η πράσινη οικονομία και/ή η σημαντική προώθηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας σε διεθνές επίπεδο. Για τον χαρακτηρισμό των έργων δεν θα απαιτείται ελάχιστο ποσό επενδυτικών δαπανών ή ελάχιστος αριθμός ετήσιων ποσοστώσεων απασχόλησης. Ειδική επιτροπή τριών επιφανών επιστημόνων από διαφορετικούς επιστημονικούς τομείς, η οποία θα συγκροτηθεί με κοινή υπουργική απόφαση του υπουργού Οικονομικών και του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, θα αποφασίζει για την πλήρωση των ανωτέρω κριτηρίων μετά από αίτηση των επενδυτών και θα διατυπώνει επίσημη γνώμη στη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων, η οποία θα λαμβάνει την τελική απόφαση για τον χαρακτηρισμό της επένδυσης ως στρατηγικής επένδυσης μεγάλης σημασίας και για τα ειδικά κίνητρα που αντιστοιχούν στην επένδυση. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Οι επενδύσεις που είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση περιλαμβάνουν έργα που προωθούν την καινοτομία ή τη διάδοση της τεχνολογίας, τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μετάβαση στην οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και/ή προωθούν σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας σε διεθνές επίπεδο. Οι επιλέξιμες επενδύσεις περιλαμβάνουν επενδύσεις στην κατασκευή νέων ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων και τη στήριξη σε επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες οι οποίες συμβάλλουν στην οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και στην ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή, και συγκεκριμένα α) υποδομές με ειδικά ενεργειακά κριτήρια για την κατασκευή νέων κτιρίων, β) έργα υβριδικής ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε μη συνδεδεμένα νησιά γ) επενδύσεις για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, δ) συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ε) εγκαταστάσεις υπεράκτιων αιολικών πάρκων και υπεράκτιων φωτοβολταϊκών πάρκων. Η κατασκευή των νέων κτιρίων θα συμμορφώνεται με την απαίτηση για πρωτογενή ενεργειακή ζήτηση (ΟΕΥΠ) η οποία είναι τουλάχιστον κατά 20% χαμηλότερη από την απαίτηση ΚΣΜΚΕ (κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας, εθνικές οδηγίες). Για να διασφαλιστεί ότι το μέτρο συμμορφώνεται με την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» (2021/C 58/01), τα κριτήρια επιλεξιμότητας που περιέχονται στους όρους αναφοράς των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων για έργα αποκλείουν τον ακόλουθο κατάλογο δραστηριοτήτων: i) δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταγενέστερης χρήσης· ii) δραστηριότητες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) για την επίτευξη προβλεπόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που δεν είναι χαμηλότερες από τους σχετικούς δείκτες αναφοράς· iii) δραστηριότητες που σχετίζονται με χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, αποτεφρωτήρες και μονάδες μηχανικής – βιολογικής επεξεργασίας· και iv) δραστηριότητες κατά τις οποίες η μακροπρόθεσμη διάθεση αποβλήτων μπορεί να βλάψει το περιβάλλον. Βάσει των όρων αναφοράς απαιτείται επιπλέον να επιλέγονται μόνο οι δραστηριότητες που συμμορφώνονται με τη σχετική ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία.